KLUGER, Władysław

Ukończył Instytut Techniczny w Krakowie w 1868 roku. Był jednym z założycieli Towarzystwa Wzajemnej Pomocy w tej uczelni. W latach 1869 – 1873 studiował w Ecole des Ponts et Chaussees w Paryżu. Przebywając w Paryżu brał czynny udział w pracach Towarzystwa Nauk Ścisłych. W latach 1872-4 w Pamiętnikach Towarzystwa opublikował pierwsze polskie rozprawy o turbinach: „Turbina Fourneyrona. Jej teoria dokładna, przybliżona i uwagi praktyczne” oraz „ Teoria turbiny Fontaine’a”. W 1873 roku wspólnie z prof. Feliksem Kucharzewskim opracował podręcznik „ Wykład hydrauliki wraz z teorią machin wodnych poprzedzonych wiadomościami wstępnymi z mechaniki analitycznej ciał płynnych”. W 1873 roku przebywający w Paryżu Edward Habich, w tym czasie delegat rządu peruwiańskiego, zwerbował Władysława Klugera do pracy w Peru. Jako inżynier rządowy zaprojektował i nadzorował wykonanie pomostów spacerowych żelaznych w portach Callao i Ancon oraz mola żelaznego o długości 200 m z pomostem obniżonym w części czołowej w porcie Huacho. Nadzorował prace przy spiętrzaniu wody rzeki Rimac przepływającej przez Limę. Władysław Kluger był autorem śmiałego projektu budowy kanału irygacyjnego sprowadzającego wody wysokogórskiej rzeki Maure ze wschodniego na zachodni stok Koldyrierów w celu nawodnienia najdalej wysuniętych na południe kraju departamentów Tacana. Plan zakładał odwrócenie biegu rzeki przez kanał długości 185 km oraz budowę tunelu długości 1400 m w głównym łańcuchu Koldyrierów na wysokości 4 300 m n.p.m, którym woda docierałaby do prowincji Tacana. W latach 1875-6 Władysław Kluger kierował ekspedycją, która przeprowadziła badania terenowe i wytyczyła trasę kanału. Ciężkie warunki z jakimi zmagali się uczestnicy wyprawy opisał w książce „Listy z Peruwii”, natomiast rezultaty wyprawy przedstawił w czasopiśmie peruwiańskim „Revista de Agricultura” (lata 1876-77). Projekt nie został zrealizowany ponieważ w wyniku wojny chilijsko - peruwiańskiej w latach 1879-84 Peru utraciło część departamentu Tacana. W roku 1876 został mianowany naczelnym inżynierem rządowym. W tym czasie nadzorował budowę linii kolejowej z Ilo do Moquegua i z Aria do Tacana. Rząd peruwiański, wobec nieuchronnej wojny z Chile, powierzył Władysławowi Klugerowi w 1877 zaprojektowanie i wytyczenie drogi łączącej Peru z Boliwią. Od stycznia do kwietnia tego roku Kluger kierował wyprawą, która wytyczyła trasę o najwyższym wzniesieniu 4394 m n.p.m i zebrała materiał potrzebny do wykonania planów. Projekt zrealizowano w 1878 roku. Do dzisiaj jest to główna magistrala łącząca obydwa kraje. W latach 1878 - 1880 nadzorował budowę: dróg z Chorillos - Miraflora koło Callao i w rejonie Condorpico, kanału irygacyjnego Maure - Uchusuma, wodociągu dla miasta Chorillos oraz kierował odbudową miast Aria i Tacana ze zniszczeń po trzęsieniu ziemi w 1877 roku. W 1876 roku został mianowany profesorem zwyczajnym i kierownikiem Katedry Hydrauliki, Budownictwa Wodnego i Lądowego politechniki w Limie. Z tego okresu pochodzi jego praca o dużym znaczeniu naukowym „Wykład wytrzymałości materiałów i stałości budowli”. Był to pierwszy napisany w języku polskim podręcznik z tej dziedziny. Władysław Kluger zamieścił w pracy niezwykle cenny wstęp historyczny o rozwoju tej dyscypliny. W 1878 roku Władysław Kluger reprezentował Peru na światowej wystawie i Kongresie Technicznym w Paryżu. Z powodu rozwijającej się gruźlicy gardła wrócił do Krakowa w 1880 roku. W 1881 roku opracował projekt regulacji rzeki Wisłoki. W roku 1882 pracował w Komisji Wodociągowej m. Krakowa. Z tego czasu pochodzą artykuły publikowane w krakowskim „Czasopiśmie Technicznym” m.in.: „W sprawie wodociągów miasta Krakowa”, „Sprawozdanie techniczne z obecnego stanu sprawy wodociągowej miasta Krakowa” czy „Sprawozdanie z poszukiwań wody gruntowej w okolicy Krakowa”. W 1877-1878 przekazał Akademii Umiejętności w Krakowie bogate zbiory archeologiczne, antropologiczne i etnograficzne zgromadzone w Peru.