ŽIVIC, Valentin Matija (SHIVITZ)

Ž. studiował w Instytucie Politechnicznym w Wiedniu i jako członek Legionu Akademickiego wziął udział w 1848 r. w rewolucji marcowej. Po ukończeniu studiów w 1850 r. pracował do roku 1855 jako kreślarz techniczny w Bolzano i w Grazu, później powrócił jednak do Skopo, gdzie planował i kierował budową domów, ulic, studni itd. Niektóre projekty realizował przy tym dla firmy Righetti w Trieście. W 1859 r. złożył egzamin na inżyniera budowlanego, który był warunkiem uzyskania uprawnień budowlanych. W 1872 r. przejął pomiary działek ziemnych i planowanie przebiegu trasy kolejowej Triest-Ajdovščina. Przy budowie kolei Rijeka-Zagrzeb odpowiadał za szacowanie szkód, podobnie jak szacował szkody po pożarze teatru w Splicie w 1881 r. i na wyspie Korfu.
W 1873 r. Ž. założył firmę Shivitz & Comp., która handlowała materiałami technicznymi i oferowała w charakterze generalnego planisty fabryki, młyny oraz wodociągi “pod klucz”. Największym projektem monitorowanym przez jego firmę była budowa wodociągu w Cetinje (Czarnogóra) w l. 1890-91. Ž. zostawił po sobie też 11 opatentowanych wynalazków: były to: kuchenka na koks (1868), silnik hydrauliczny (1870), piec żelazny (1871), pompa winiarska z gumowym wężem (1878), kruszarka koksu (1888), rozpylacz siarki (1892), ręczny rozpylacz przeciwko peronosporom (1892), nowy rodzaj rozpylacza do oprysków przeciwko peronosporom (1895; jego najbardziej udany wynalazek); pług z przodkiem (1903) i wentyl wpustu powietrza dla zamkniętych spłuczek toaletowych (1906).
W 1898 r. Ž. przeszedł w wieku lat 70 na emeryturę i przekazał firmę swemu partnerowi Schöffmannowi. Okazyjnie udzielał się jeszcze jako doradca techniczny i angażował się w sprawy Słoweńców w Trieście.
Będąc już w zaawansowanym wieku (niemal 90 lat) pojawił się ponownie publicznie, a mianowicie jako wynalazca maszyny latającej. Jego zainteresowanie lotnictwem sięgało lat 60-tych XIX w., kiedy to w okresie, gdy pracował w Lokavcu pod Ajdovščiną, zobaczył pierwsze urządzenia do latania w kuźni Bawara. Ž. zaczął wówczas budować modele maszyn przypominających helikoptery, które miały startować i lądować pionowo oraz unosić się w powietrzu. Gdy w 1893 r. czeski pionier lotnictwa Georg Wellner opublikował w czasopiśmie “Zeitschrift des österreichischen Ingenieur- und Architekten-Vereins” koncepcję podobnej maszyny, Ž. dostrzegł w tym fakcie realizację jego idei. Jednakże Wellner w odróżnieniu od Ž. porzucił tę koncepcję. W jego maszynie latającej pod nazwą “Aeropter” dwa koła łopatkowe obracające się w przeciwnych kierunkach na osiach poziomych miały tworzyć napęd, przy czym łopatki zamykały się przy ruchu wzwyż, a otwierały przy opadaniu, aby zagęścić znajdujące się pod spodem powietrze. W 1909 r. Ž. poszukiwał oficjalnego wsparcia dla swojej pracy i zaprezentował model maszyny. W 1910 r. założył spółkę akcyjną do spraw rozwoju, produkcji i dystrybucji helikoptera. Gdy jednak jego próby z modelami się nie powiodły i urząd patentowy w Wiedniu odmówił ochrony patentowej, wygasło również wsparcie ze strony akcjonariuszy. Ž. próbował wprawdzie kontynuować pracę, ale na przeszkodzie stanął mu zarówno wiek, jak i wybuch I wojny światowej.