KÁRMÁN, Tódor

Ojciec K. był profesorem pedagogiki i twórcą tzw. gimnazjum ćwiczeniowego Uniwersytetu w Budapeszcie, do którego uczęszczał również jego syn. Później K. studiował na Wydziale Budowy Maszyn Wyższej Szkoły Technicznej w Budapeszcie. Po uzyskaniu dyplomu inżyniera służył przez rok w artylerii, a następnie został asystentem w Instytucie Wytrzymałości Materiałów Wyższej Szkoły Technicznej. Otrzymane stypendium umożliwiło mu wyjazd do Getyngi, gdzie pracował u Ludwiga Prandtla w zakresie mechaniki płynów. Z planowanych dwóch lat stypendium zrobiło się sześć. W 1911 r. opublikował po raz pierwszy rzecz o tzw. ścieżce wirów Kármána.
W 1912 r. Akademia Górnicza w Bańskiej Szczawnicy mianowała go profesorem. Ponieważ jednak stanowisko to kolidowało czasowo z jego badaniami, przyjął zaproszenie do Technicznej Szkoły Wyższej w Akwizgranie. W czasie I wojny światowej K. służył jako porucznik w arsenale lotniczym w Fischamend pod Wiedniem, gdzie mógł pracować w skonstruowanym przez siebie tunelu aerodynamicznym nad testami ostrzału prowadzonego z samolotów. Pod koniec wojny powrócił do Budapesztu. W ministerstwie edukacji kierował reformą szkolnictwa wyższego, a następnie także Urzędem ds. Edukacji. Po upadku Węgierskiej Republiki Rad musiał uciekać w 1919 r. K. skierował się do Akwizgranu, gdzie znowu mógł objąć swoją katedrę, którą kierował do 1930 r. i którą przekształcił w centrum aerodynamiki. To właśnie w latach akwizgrańskich K. rozwinął swoją teorię turbulencji. W 1926 r. wyjechał do USA, gdzie dzięki pomocy finansowej milionera Guggenheima stworzył na uniwersytecie w Pasadenie w Kalifornii laboratorium badawcze aerodynamiki, którego też został kierownikiem, nie rezygnując ze stanowiska kierowniczego w Akwizgranie. W 1933 r. wyemigrował do Pasadeny. W następnych swoich pracach zajmował się aeronautyką, pracował nad teoretyczną stroną konstrukcji pierwszych samolotów ponaddźwiękowych, brał udział w pierwszych badaniach nad rakietami i budował też wczesne prototypy rakiet balistycznych.
Otrzymał szereg doktoratów honoris causa i wysokich odznaczeń. W 1962 r. odwiedził ojczyznę. Jego imieniem nazwany jest jeden z kraterów na Księżycu.