MODRZEJEWSKI, Rudolf
(MODJESKI, Ralph)
* 27. 1. 1861, Bochnia, Polska
† 26. 6. 1940, Los Angeles , USA
Inżynier, budowniczy wielkich nowoczesnych mostów w Ameryce, pionier nowoczesnych mostów wiszących
Uczęszczał do gimnazjum w Krakowie. W 1876 roku wraz z matką Heleną Modrzejewską (aktorką) wyjechał do USA. Za przykładem matki w roku 1877 skrócił na użytek amerykański nazwisko na Modjeski. W 1883 roku przyjął obywatelstwo amerykańskie. Od 1878 roku przebywa w Paryżu przygotowując się w Instytucie Duvigneau de Lanneau do egzaminów do Ecole des Ponts et Chaussees, gdzie zostaje przyjęty w 1882 roku. Po uzyskaniu dyplomu w 1885 roku wrócił do Stanów Zjednoczonych. Rozpoczął pracę w biurze G.S. Morisona, słynnego budowniczego stalowych mostów kolejowych, jako asystent przy budowie mostu dla kolei Union Pacific w stanie Nebraska oraz przy budowie 5-przęsłowego mostu wspornikowego przez Missisipi w Memphis. W 1893 roku Modrzejewski założył własne biuro konstrukcyjne zajmujące się projektowaniem i budową mostów oraz konsultacjami w zakresie budownictwa. Zbudował ponad 30 mostów stalowych, specjalizując się w budowie mostów wiszących. Jego pierwszym dziełem był dwupoziomowy most kolejowo – drogowy przez Missisipi między Davenport (Iowa) i Rock Island (Illinois). W 1904 roku ukończył budowę 5-przęsłowego kratowego wspornikowego mostu przez Missisipi w Thebes (Illinois), o łącznej długości 838 m, z dwoma żelbetowymi wiaduktami dojazdowymi o konstrukcji łukowej. Jako konstruktor tego mostu został uznany, w publicznej ankiecie prasy amerykańskiej, za najwybitniejszego mostowca. W 1910 roku stawiając Mc Kinley Bridge w St. Louis na Missisipi, 8-przęsłowy, kolejowo – drogowy, którego główne kratowe przęsła miały po 210 m rozpiętości, ugruntował swoją pozycję. Budował też mosty w północno-zachodniej części Stanów. Opracował także dla kolei Northern Pacific typowe projekty przęseł o rozpiętości do 75 m, stosowane przez wiele lat. Konstruując w latach 1905-1908 dwa mosty kolejowe w Oregonie na rzece Columbia i Willamaette zastosował największe wówczas na świecie przęsło obrotowe o rozpiętości ramion po 72 m. Jako naczelny inżynier budowy mostów dla linii kolejowej Berd – Celino w Oregonie wzniósł nad kanionem rzeki Crrooked o głębokości 100 metrów, most łukowy o rozpiętości 107 m montowany bez rusztowań z obydwu stron jednocześnie. Pionierskim wkładem Modrzejewskiego w dziedzinie wielkich nowoczesnych mostów wiszących był most Franklina przez rzekę Delaware w Filadelfii z roku 1926, o rekordowej wówczas rozpiętości przęsła podwieszonego 533 m i sprężystych stalowych wieżach nośnych wysokich na 110 m. Most Ambasadorski wzniesiony w Detroit na rzece Detroit z 1929 roku przez 3 lata miał światowy rekord rozpiętości przęsła 564 m. W 1930 roku powstają kolejne konstrukcje: most na rzece Hudson w Pughkeepsie i na rzece Ohio w Evensville o rozpiętości 606 m. Most wspornikowy przez Missisipi pod Nowym Orleanem uznany za konstrukcję przekraczającą możliwości sztuki inżynierskej przyniósł mu sławę. Przy wielu wielkich przedsięwzięciach zasięgano opinii Modrzejewskiego. W 1907 roku był członkiem komisji badającej przyczyny zawalenia się podczas budowy mostu na rzece św. Wawrzyńca w Quebeku. W następnym roku został członkiem komisji nadzorującej budowę tego mostu, o rozpiętości przęsła 549 m, największego wówczas na świecie. Jako uznany mostowiec brał udział projektowy i konsultacyjno-doradczy przy budowie Trans-Bay Bridge przez Zatokę San Francisco, łączącego San Francisco z Okland, którego długość wyniosła ponad 13 km. Z jego opinii korzystano nie tylko w kwestiach mostowych. W 1916 roku oceniał możliwości budowy tunelu pod rzeka Hudson w Nowym Jorku, uczestnicząc przy opracowywaniu projektu wstępnego konstrukcji. Rudolf Modrzejewski odegrał znaczną rolę w kształtowaniu następnego pokolenia mostowców amerykańskich. W 1913 roku opublikował rozprawę naukową o projektowaniu wielkich mostów. W 1911 roku Uniwersytet Stanu Illinois przyznał mu tytuł doktora inżynierii. W roku 1922 otrzymał medal Franklina i honorowe członkostwo Instytutu Franklina w Filadelfii. W 1929 roku Modrzejewski wygłosił odczyt na światowym zjeździe inżynierów w Japonii. W tym samym roku otrzymał wielką nagrodę na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu. W 1930 roku Politechnika Lwowska przyznała mu tytuł doktora honorowego. Na wspólny wniosek 4 największych amerykańskich stowarzyszeń technicznych w 1931 roku otrzymał nagrodę Waszyngtona.