PODOSKI, Roman
* 15. 8. 1873, Dąbrowice, Ukraina
† 23. 9. 1954, Zielonka k. Warszawy, Polska
Elektronik prof. zwyczajny Politechniki Warszawskiej, wybitny specjalista w dziedzinie trakcji elektrycznej, pionier elektryfikacji polskich kolei
Po ukończeniu szkoły średniej w Tarnopolu i gimnazjum realnego we Lwowie w 1880 r. rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Szkoły Politechnicznej we Lwowie, po dwóch latach przeniósł się na Wydział Elektromechaniczny Politechniki Związkowej w Zurychu, gdzie w 1896 r. uzyskał dyplom inżyniera elektromechanika. Później przez rok pełnił w tamtejszym laboratorium funkcję asystenta prof. H. F. Webera. Następnie włączył się w budowę trakcji elektrycznej tramwaju w Zurychu. Tematyce związanej z trakcjami elektrycznymi poświęcił swe życie naukowo-zawodowe aż do końca. W 1898 r. przeniósł się do firmy „Helios” w Kolonii, gdzie piastował stanowisko kierownika trakcji elektrycznej. W roku następnym już jako kierownik naczelny objął budowę sieci tramwajowej w Como i w Katanii na Sycylii. W 1903 r. Podoski wrócił na Ukrainę i założył przedsiębiorstwo budujące elektrownie w zaborze rosyjskim. Przedsiębiorstwo to jednak szybko upadło na skutek rewolucji w 1905 r., co zmusiło Podolskiego do wyjazdu do Warszawy, gdzie w 1906 r. rozpoczął prace związane z elektryfikacją warszawskich tramwajów. W 1919 rozpoczyna prace dydaktyczną na powstającej wówczas Politechnice Warszawskiej cyklem wykładów „Tramwaje i koleje elektryczne”. W 1924 jako pierwszy na Wydziale Elektrycznym Politechniki otrzymuje habilitację i docenturę. Od czasu odzyskania niepodległości Polski prowadzi intensywne działania na rzecz elektryfikacji kolei. W 1919 r. opracował projekt elektryfikacji warszawskiego węzła kolejowego (zrealizowany w 1937 r.) i głównej linii Polskich Kolei Państwowych. Równocześnie z pracami projektowymi Podoski rozpoczął badania dotyczące prądów błądzących, wytwarzanych przez szyny tramwajowe używane jako przewody powrotne. Badania te doprowadziły do opracowania polskiej normy SEP: PNE/27 „Wskazówki dotyczące ochrony urządzeń metalowych znajdujących się w ziemi od działania elektrolitycznego prądów błądzących”. Referaty Podoskiego, dotyczące zagadnień regulowanych tą normą, wygłoszone na kongresach Union Internationale des Transports Publics (UITP) w Rzymie (1928) i Warszawie (1930) doprowadziły do wydania odpowiednich przepisów UITP. W latach 1926 – 1928 Podoski zajmował się metodami określania mocy silników trakcyjnych, co doprowadziło do opracowania terminu „prąd zastępczy” przyjętego powszechnie w terminologii dotyczącej trakcji elektrycznej. W latach 1930-tych energetyka Górnego Śląska była znacznie uzależniona od elektrowni niemieckich. W 1935 r. Podoski doprowadził do znacznego usamodzielnienia energetyki śląskiej. Wydzielono wówczas z niemieckiej spółki Oberschlesisches Krakftwerk A. G. Śląskie Zakłady Elektryczne S. A., których prezesem został Podoski do roku 1938. W 1946 r. został szefem katedry Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej. Podoski brał również czynny udział w życiu społecznym kraju. Był czynnym członkiem Stowarzyszenia Elektryków Polskich (SEP), za szczególne zasługi dla elektrotechniki otrzymał najwyższą godność stowarzyszenia – członkostwo honorowe SEP.