SAMEC, Maks
* 27. 6. 1881, Kamnik, Słowenia
† 1. 6. 1964, Lublana, Słowenia
Chemik
S. uczęszczał do gimnazjum w Lublanie, a po maturze podjął w 1899 r. studia matematyki, fizyki, meteorologii i chemii. Po uzyskaniu w 1904 r. doktoratu z chemii organicznej rozpoczął prace w Wiedniu na stanowisku meteorologa i studiował przy tym stosunki świetlne na różnych wysokościach, wykorzystując w tym celu loty balonem. Później podjął się pracy na stanowisku nauczyciela w szkole realnej i równocześnie pracował jako ochotnik u sławnych uczonych, m.in. u Wolfganga Ernsta Pauliego (→Pauli) w jego laboratoriach chemii organicznej.
Już wcześnie S. wyspecjalizował się w chemii koloidów i jeszcze przed I wojną światową zyskał światowe uznanie. W czasie wojny początkowo zakładał służbę meteorologiczną na froncie południowo-wschodnim, natomiast później został przeszkolony jako pilot balonowy do rozpoznania powietrznego. S. wziął udział w jedenastu lotach balonem i w czasie ostatniej akcji został postrzelony w płuca. Po wyzdrowieniu przyjął zaproszenie na stanowisko profesora zwyczajnego w nowo powstałym Uniwersytecie w Lublanie. W piwnicznych pomieszczeniach tamtejszej szkoły realnej zaczynał praktycznie od zera, a jednak zdołał do wybuchu II wojny światowej podnieść studia chemii w Lublanie do poziomu międzynarodowego. W swoich badaniach - znanych jako “Szkoła S.” - koncentrował się na skrobi. Jako pierwszy zdołał rozdzielić skrobię na jej dwa składniki, mianowicie amylazę i amylopektynę oraz opisać ich strukturę molekularną.
Po II wojnie światowej S. poświęcił się tworzeniu Instytutu Chemii w Lublanie. Kierował jego budową i był jego dyrektorem do momentu przejścia na emeryturę w 1959 r. W latach tych pracował głównie nad koksowaniem lignitu i węgla brunatnego, miał jednak też nadzwyczajne osiągnięcia w dziedzinie mikrobiologii i ekologii. S. był członkiem zwyczajnym Słoweńskiej Akademii Nauk i Sztuk oraz Niemieckiej Akademii Przyrodniczej (Leopoldina) w Halle.