SZILÁRD, Leo
* 11. 2. 1898, Budapeszt, Węgry
† 30. 5. 1964, La Yolla , USA
Fizyk
S. uczęszczał do gimnazjum luterańskiego w Budapeszcie, a w czasie I wojny światowej do szkoły oficerskiej. Po wojnie idąc w ślady ojca rozpoczął studia architektury w Wyższej Szkole Technicznej w Budapeszcie. Wkrótce jednak poszedł za głosem serca i zmienił kierunek studiów na fizykę w Wyższej Szkole Technicznej w Berlinie. Po dyplomie został zatrudniony w Instytucie Cesarza Wilhelma w Berlinie, gdzie zajmował się związkiem pomiędzy rozumem a informacją. Jego studium opublikowane w 1929 r. uważa się za punkt wyjściowy cybernetyki.
W 1933 r. S. wyemigrował do Anglii i pracował na Uniwersytecie Oksfordzkim w zakresie fizyki atomowej, ze szczególnym uwzględnieniem neutronów. Po układzie monachijskim z 1938 r. uznał Anglię za zbyt niebezpieczną i wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Tymczasem w Berlinie Otto Hahn i Fritz Strassman odkryli rozszczepienie jądra uranu za pomocą bombardowania neutronami i tym samym stworzyli możliwość uwolnienia energii atomowej w reakcji łańcuchowej. S. zorientował się w tkwiącym tu niebezpieczeństwie. Podzielił się swoimi obawami z Eugenem Paulem Wignerem (→Wigner), uczonym węgierskim, i za pośrednictwem Alberta Einsteina poinformował o problemie prezydenta amerykańskiego Franklina D. Roosevelta. Bezpośrednio potem rząd USA wszczął prace nad amerykańską bombą atomową. S. i włoskiemu naukowcowi Enrico Fermiemu powierzono zadanie skonstruowania reaktora atomowego. Pierwsze udane eksperymenty przeprowadzono pod trybuną boiska Uniwersytetu w Chicago. Pierwszy reaktor atomowy świata ruszył 2 grudnia 1942 r. S. protestował później przeciw bombie atomowej i aktywnie uczestniczył po wojnie w walce przeciwko broni atomowej. Jako naukowiec poświęcił się odtąd biologii i został profesorem biofizyki na Uniwersytecie w Chicago.