ZIPERNOWSKY, Károly

Z. ukończył w Kecskemét kształcenie na pomocnika aptekarza i rozpoczął w 1874/75 r. studia budowy maszyn na Uniwersytecie Technicznym w Budapeszcie. Już jako student wygłaszał odczyty w Towarzystwie Inżynierów Węgierskich i opublikował artykuł w sprawozdaniach z posiedzeń Wiedeńskiej Akademii Nauk. Pierwszą jego posadą było stanowisko kreślarza technicznego w Austriackich Kolejach Państwowych. W sierpniu 1878 r. Andreas →Mechwart, kierownik fabryki Ganza (→Ganz), zaangażował go celem zbudowania, organizacji i pokierowania oddziałem elektrycznym. Z. zainstalował tam urządzenia świetlne dla warsztatu odlewniczego, a także oświetlenie Teatru Narodowego w Budapeszcie i skonstruował źródło prądu dla lamp łukowych. Następnie z dobrym skutkiem oddał się pracy nad generatorami prądu przemiennego. W 1883 r. wynalazł razem z Miksą Dérim (→Déri) samoindukcyjny generator prądu przemiennego. W 1885 r. opatentował razem z Dérim i Ottonem Tituszem Bláthym (→Bláthy) tablicę rozdzielczą w układzie równoległym, opartą na zastosowaniu induktora prądu przemiennego. W tym samym roku Z., Déri i Bláthy otrzymali patent na transformator z zamkniętym rdzeniem twornika; był to wstęp do tworzenia na całym świecie elektrowni prądu przemiennego. Pierwsza oficjalna prezentacja nastąpiła z okazji otwarcia węgierskiej wystawy krajowej w dniu 1 maja 1885 r. Rozprowadzana przez generator płaszczowy energia z synchronicznego generatora prądu przemiennego o częstotliwości 70 herców i o napięciu zaciskowym 1350 V rozświetliła 1076 żarówek.
Dzięki tym wynalazkom, na które Z. miał zasadniczy wpływ, fabryka Ábráhama Ganza zyskała ważną pozycję na rynkach światowych. W następnych latach Z. opracował jeszcze transformację prądu za pomocą jednego tylko wirnika, obudowę żarówki z oprawką bagnetową, tramwaj jednoszynowy dla wąskich ulic, który jednak nie wyszedł poza stadium modelu (dzisiaj w Muzeum Komunikacji w Budapeszcie) i razem z Dérim opatentował system rozdzielczy prądu wielofazowego.
W swojej pracy „Eigene und mit anderen zusammen patentierte Erfindungen“ opublikował w roku 1900 opis 40 patentów. Uniwersytet Techniczny w Budapeszcie, po początkowym oporze wobec praktyka, powołał go w 1888 r. jako dyrektora jednego z najważniejszych zakładów elektrotechnicznych Europy na stanowisko profesora zwyczajnego w nowo utworzonej Katedrze Elektrotechniki. Odtąd aż do przejścia na emeryturę w 1924 r. Z. oddawał się przede wszystkim dydaktyce, rozbudowie instytutu i wyposażenia laboratorium.
Węgierska Akademia Nauk wybrała Z. w roku 1893 na członka-korespondenta. Od 1905 do 1938 r. był prezesem Węgierskiego Towarzystwa Elektrotechniki, a potem jego prezesem honorowym. Ku czci Z. Towarzystwo co roku przyznaje medal pamiątkowy jego imienia.