STEPLING, Joseph
* 29. 6. 1716, Ratyzbona, Niemcy
† 11. 9. 1778, Praga, Czechy
Matematyk, Fizyk
Ojciec S. pochodził pierwotnie z Westfalii i był sekretarzem poselstwa cesarskiego w Ratyzbonie. Gdy ojciec S. zmarł nagle po urodzeniu się syna, jego matka powróciła z chłopcem do rodzinnej Pragi. S. uczęszczał do jezuickiej szkoły łacińskiej na Malej Stranie, do zakonu jezuitów nie został jednak przyjęty z powodu słabego zdrowia. Studiował więc filozofię i już jako siedemnastolatek obliczył zaćmienie Księżyca 28 marca 1733 r. W tym samym roku udało mu się dostać w Brnie do zakonu jezuitów. W latach 1735-1738 studiował w kolegium jezuickim w Ołomuńcu, a następnie w Grazu. Tu zajął się Leibnitzem i jego matematyką w dziele Christiana von Wolffa.
Do chwili rozpoczęcia studiów teologicznych w 1743 r. w Pradze nauczał matematyki i fizyki w szkole jezuitów. Dzięki sprawozdaniu z tamtego okresu mamy informację o doświadczeniu na przewodnictwo elektryczne w łańcuchu długości 800 metrów, jakie przeprowadził w Klementinum w roku 1745.
Po ukończeniu studiów teologicznych w 1747 r. zaczął się zajmować - poza nauczaniem współbraci zakonnych matematyki i fizyki - obserwacjami astronomicznymi, meteorologicznymi i geofizycznymi. Wzniesioną w 1721 r. Za kwotę 2.000 guldenów kazał przebudować Wieżę Klementyńską na obserwatorium, które wyposażył w najważniejsze instrumenty. W 1752 r. rozpoczynają się jego systematyczne i regularne zapiski dotyczące ciśnienia powietrza, temperatury i opadów, które później zostaną opublikowane i tym samym zapoczątkują tradycję nieprzerwanych obserwacji klimatu w Pradze.
Po reformie uniwersyteckiej Gerarda van Swietena S. pełnił funkcję dyrektora studiów filozoficznych (od 1752 r.). Był już wówczas w kontakcie z wieloma uczonymi za granicą. Korespondował między innymi z mieszkającym w Halle Christianem von Wolffem i z Leonhardem Eulerem. Aczkolwiek jezuici nadal trzymali się tradycji arystotelesowsko-scholastycznej, S. dyskutował z Wolffem o ruchu planet według zasad dynamiki Newtona. Jak przeciwnik arystotelizmu S. odrzucał również filozofię Ruđera Boškovica (→Boškovic). Wspierał natomiast wydanie Pryncypiów Newtona przez swego ucznia Jana Tesánka (1728-1788), który w obszernych komentarzach dowodzących prawdziwości fizyki Newtona stosował już rachunek różniczkowy i całkowy (1785). Jego działalność dydaktyczna oraz podręcznik opublikowany w 1765 r. stworzyły podstawy rachunku nieskończoności.
S. należał również do pierwszych propagatorów piorunochronów i zapewne były mu znane piorunochrony z uziemieniem Prokopa Diviša (→Diviš) z 1754 r. W 1770 r. Towarzystwo Patriotyczno-Gospodarcze w Królestwie Czeskim zwróciło się do S. z prośbą o ocenę pisma Johanna Alberta Hienricha Reimarusa z opisem pierwszych odgromników w Hamburgu. W swej opinii S. wskazał na piorun kulisty i na niebezpieczeństwo wtórnego oddziaływania napięcia indukowanego.