SABLATNIG, Josef

Ukończywszy szkołę ludową i realną S. studiował budowę maszyn w Grazu, elektrotechnikę w Brnie, a doktorat ostatecznie obronił w Technicznej Szkole Wyższej w Wiedniu. Już jako młody człowiek S. zainteresował się lotnictwem i zbudował w 1903 r. model szybowca, który po wyholowaniu przez samochód w górę ślizgiem leciał ku ziemi. Ojciec S. - dobrze sytuowany rzeźnik - podarował mu pieniądze na zakup samolotu z okazji pomyślnego ukończenia studiów. Wyposażony finansowo S. wyjechał późną jesienią 1909 r. do filii towarzystwa lotniczego braci Wright w Johannisthal pod Berlinem, gdzie zakupił samolot i poznał podstawy latania.
Po pomyślnej promocji doktorskiej S. zorganizował ze swym przyjacielem Oskarem Heimem z Fryburga szereg spotkań lotniczych, m.in. w Gorizii, gdzie występował razem z pierwszym słoweńskim lotnikiem Edvardem Rusjanem (→Rusjan). Zarówno Heim (1910) jak i Rusjan (1911) stracili życie przy upadku samolotu, natomiast S. przeprowadził w nocy z 9 na 10 sierpnia 1911 r. pierwszy w Austrii lot nocny. W latach 1911 i 1913 ustanowił on kilka rekordów wysokości, mając na pokładzie pięciu pasażerów. W roku 1911 S. został kierownikiem technicznym i głównym pilotem wiedeńskich zakładów lotniczych Wiener Neustädter Autoplan-Werke i skoncentrował się odtąd na konstrukcji samolotów. Tym niemniej ani austriackie ani niemieckie lotnictwo wojskowe nie kupowało jego samolotu Vindobona z 1913 r. Jeszcze krótko przed rozpoczęciem wojny pokazywał na spotkaniach lotniczych pętle i loty na skonstruowanym przez siebie samolocie sportowym. W czasie I wojny światowej zgłosił się do niemieckiej Luftwaffe, która wówczas jednak przyjmowała chętniej konstruktorów niż pilotów. Toteż w 1916 r. S. założył w Berlinie przedsiębiorstwo Samoloty S., które do końca wojny wypuściło 167 samolotów wojskowych własnej konstrukcji (z oznaczeniem SF 1-8) i 65 samolotów na licencji (głównie hydroplany zwiadowcze).
Po zakończeniu wojny S. zbudował pod nazwą P I jeden z pierwszych samolotów pasażerskich i w 1919 r. rozpoczął pierwsze loty międzynarodowe w Europie Środkowej. Powstała z nich wersja Sab P III, z miejscem dla dwóch pilotów w otwartej kabinie oraz dla sześciorga pasażerów w kabinie zamkniętej. Zainteresowanie tym samolotem, również w Ameryce, było wielkie, jednakże sankcje uniemożliwiły jego ewentualną ekspansję. Toteż S. skoncentrował się teraz na ruchu wewnątrz Niemiec i dzięki połączeniu drobnych przedsiębiorstw lotniczych w jedno wielkie przedsiębiorstwo zyskał opinię prekursora powstałej w 1926 r. Lufthansy. W czasie II wojny światowej S. wzbraniał się przed udziałem w pracach przemysłu zbrojeniowego. W 1945 r. dostał się do niewoli sowieckiej i zmarł prawdopodobnie w jakimś obozie.