SCHEMERL von LEYTHENBACH, Josef Maria
(ŠEMERL, Jožef)
* 26. 3. 1754, Lublana, Słowenia
† 28. 1. 1844, Wiedeń, Austria
Inżynier budownictwa
Gabrijel Gruber - nauczyciel S. w gimnazjum jezuickim, rozbudził jego zainteresowania budownictwem, a szczególnie hydrotechniką. W latach 1777-1779 studiował budowę kanałów rzecznych w Holandii i w Nadrenii. Opierając się na tych doświadczeniach zebrał w Lublanie grupę młodych zdolnych techników - był wśród nich także matematyk Jurij →Vega - z którymi szkicował obszerne plany budowy kanałów. S. kierował też założoną przez Grubera szkołą rysunku, koordynował budowę ulic, a także jako członek, a później kierownik komisji nawigacji zarządzał użeglownieniem rzek, m.in. Sawy aż po granicę chorwacko-słoweńską.
Gdy w roku 1796 utworzono komisję ds. budowy kanału z Wiednia przez Węgry i Słowenię do Triestu, S. otrzymał zlecenie projektu, który połączył z osuszaniem terenów bagiennych pod Lublaną. W 1799 r. przeniósł się z rodziną do Wiednia, gdzie objął kierownictwo budowy kanałów Wiedeń-Leitha i Wiedeń-Schottwien (tzw. Wiener Neustädter Schiffahrtskanal). W 1804 r. S. uzyskał status urzędnika państwowego, a w 1810 r. przedłożył całościowy plan budowy drogi wodnej z Wiednia aż do Adriatyku. W Wiedniu S. zajmował się także planowaniem ulic i projektami architektonicznymi. Dostarczył m.in. planów głównego budynku Instytutu Politechnicznego na Karlsplatz w Wiedniu i kierował jego budową w latach 1815-1818.
