PRECHTL, Johann ( Joseph von)

Jako założyciel i pierwszy dyrektor Instytutu Politechnicznego w Wiedniu P. cieszy się opinią prekursora kształcenia technicznego w Austrii.
P. urodził się w 1778 r. jako trzecie dziecko Johanna Bartholomäusa Friedricha P. i jego żony Anny Marii Brunner. Jego ojciec był faktorem książęcych dymarek żelaza w Bischofsheim pod Fuldą, a od 1785 r. pisarzem miejskim w Stadtlauringen. Po ukończeniu gimnazjum P. studiował w latach 1796-1801/02 w Würzburgu filozofię, teologię i nauki prawne. W 1802 r. przyjechał do Wiednia, aby tu praktykować u radcy dworu, ale już w początkach 1803 r. uzyskał stanowisko nauczyciela domowego i wychowawcy u grafa Johanna Taaffego w pobliżu Brna.
Tutaj napisał zabarwioną humanistycznie pracę pedagogiczną “Ueber die Fehler in der Erziehung” (1804). W Brnie P. poznał w owych latach przyrodnika Christiana Andrégo, z którego córką Różą ożenił się w 1809 r., oraz Hugona grafa Salm-Reifferscheidta, właściciela odlewni w miejscowości Blansko i fabryki cukru w Raitz. Pomiędzy rokiem 1811 a 1823 małżeństwu P. urodzi się łącznie dziewięcioro dzieci.
Również w roku 1809 dotarło do P. w Brnie polecenie cesarza Franciszka II utworzenia w Trieście Akademii Realnej, którą miał za zadanie zorganizować i kierować. Ale zanim zdołał faktycznie objąć to stanowisko, Triest został oddany Francji w wyniku postanowień pokoju w Schönbrunn z 1809 r. Powróciwszy do Wiednia P. nauczał od 1810 do 1814 r. w Szkole Realnej św. Anny przyrody, chemii i fizyki, a także farbiarstwa i nadruków na perkalu. W tym okresie powierzono P. przeprowadzenie prac przygotowawczych do założenia Instytutu Politechnicznego w Wiedniu po tym, jak w roku 1810 przekazał on prezesowi izby skarbowej pierwszy szkic planu organizacyjnego.
Wbrew oporowi Franza Josepha Gerstnera (→Gerstner) w Pradze P. uzyskał w grudniu 1814 r. mianowanie na pierwszego dyrektora Instytutu Politechnicznego, w którym nauczanie rozpocząć się miało w listopadzie 1815 r. Najważniejszym osiągnięciem P. było sformułowanie i doprowadzenie do akceptacji głównego planu organizacyjnego Instytutu, poprzednika dzisiejszego Uniwersytetu Technicznego. Centralną ideą dydaktyczną była “wolność nauczania”. Poprzez postacie Karla Karmarscha (→Karmarsch) i Ferdinanda Redtenbachera (→Redtenbacher), którzy po studiach w Wiedniu zostali powołani do utworzenia takich szkół w Hanowerze i w Karlsruhe, wiedeńska szkoła technologii w postaci ukształtowanej przez P. zaczęła oddziaływać także na zagranicę.
Jako dyrektor P. wydał w latach 1819-1839 dwadzieścia tomów rocznika “Jahrbücher des k.k. Polytechnischen Institutes in Wien”, a jako naukowiec opublikował w latach 1830-1854 również dwadzieścia tomów “Technologische Encyklopädie”, jednego z najważniejszych kompendiów techniki pierwszej połowy XIX w. P. był aktywny również pod względem praktycznym i wraz z Johannem Arzbergerem wprowadził w instytucie w roku 1816 oświetlenie na gaz z węgla kamiennego. W 1823 r. zaprezentował nowoczesny, przenośny wysokościomierz ciśnieniowy (baroskop).
P. był też członkiem-założycielem cesarskiej Akademii Nauk w Wiedniu (1847). Z okazji przejścia na emeryturę w roku 1849 został wyniesiony do stanu rycerskiego.