SENEFELDER, Jan Nepomuk ( František Alois )

Ojciec S., aktor Franz Peter S. ożenił się w 1770 r. w Pradze z Kateřiną Volíkovą, córką właściciela gospody, jednakże na stałe osiadł dopiero w 1778 r. ostatecznie w Monachium po wielu latach występów w różnych teatrach niemieckich. S. uczęszczał do gimnazjum w Pradze, a następnie na Uniwersytet w Ingolstadt, przerwał jednakże studia, gdy w 1791 r. zmarł mu ojciec. Na następne trzy lata przyłączył się do trupy teatralnej, aby wspomóc finansowo matkę i siedmioro młodszego rodzeństwa.
W tamtych latach próbował drukować własne sztuki teatralne testując przy tym wszelkie znane mu metody drukowania. Przypuszczalnie w 1796 r. po raz pierwszy udał mu się druk nową, opracowaną przez niego metodą litografii. W następnym roku powstała pierwsza specjalna prasa litograficzna, a w 1798 r. wypuścił pierwszy druk litograficzny, który był publicznie rozprowadzany. S. opisał grawiurę na kamieniu i przedruk rysunku (przeniesienie obrazu z jednego kamienia na drugi), nadruk na materiale, a w 1799 r. twardą kredę litograficzną, zasadę autografii (przeniesienie rysunku z papierem na kamień) i druk anastatyczny (przedruk starych druków). Również w 1799 r. otrzymał od księcia Maksymiliana Józefa patent na metodę litografii. W rok później na życzenie wydawcy Antona André założył drukarnie litograficzne w Offenbach i w Londynie. W wyniku osobistego konfliktu z wydawcą nie doszło natomiast do uruchomienia dalszych planowanych warsztatów litograficznych w Paryżu, Berlinie i Wiedniu. W 1801 r. uzyskał patent na prasę dźwigniową i przeniósł swoje aktywa do Wiednia, gdzie w 1803 r. założył warsztat litograficzny, ale już w 1806 r. powrócił do Monachium. Tu też przed 1809 r. rozwinął swoją metodę w chromolitografię (druk barwny). W październiku 1809 r. król Bawarii mianował go inspektorem ds. sporządzania map katastralnych w nowej monachijskiej drukarni państwowej. Z braku łupka solnhofeńskiego S. używał do nowej prasy zmielonych kamieni na podkładce metalowej lub papierowej (chromatografia bibułowa). Lata 1819-1824 spędził w Paryżu. Powróciwszy w 1826 r. znów do Monachium opracował tzw. druk mozaikowy (druk barwny z jednej płyty), a w 1833 r. druk olejny (reprodukowanie obrazów olejnych), wykonywany za pomocą litografii na płótnie lnianym.