MOŚCICKI, Ignacy

Po ukończeniu prywatnej szkoły realnej Babińskiego w Warszawie rozpoczął studia na Wydziale Chemicznym Politechniki w Rydze, gdzie pod kierunkiem D. Bischoffa wykonał pracę dyplomową w 1891 r. W trakcie studiów rozpoczął działalność konspiracyjną u boku ryskiego „II Proletariatu”. Po powrocie do kraju nadal kontynuował działalność spiskową, co zmusiło go do emigracji do Londynu w lipcu 1892 r. Rozpoczął tam studia w Technical College w Finsbury i w Patent Library. W 1897 r. Józef Wierusz-Kowalski prof. Fizyki uniwersytetu we Fryburgu w Szwajcarii wyznaczył go swoim asystentem, co umożliwiło mu znaczne pogłębienie wiedzy w zakresie chemii fizycznej i elektryczności. W roku 1901 we Fryburgu Mościcki opracował metodę pozyskiwania kwasu azotowego z atmosfery oraz technologię produkcji wykorzystującą tą metodę. Odkrycie to miało duże znaczenie gospodarcze wobec wyczerpujących się złóż saletry chilijskiej stanowiącej wówczas główny surowiec do produkcji kwasu azotowego. Mościcki był konstruktorem kondensatorów szklanych zdolnych do pracy pod napięciem kilkudziesięciu tysięcy wolt oraz pieca do spalania powietrza w łuku elektrycznym. Mościcki był również twórcą urządzeń do produkcji kondensatorów i ich baterii. W 1905 r. zmodernizował opracowaną przez siebie metodę stosując metodę spalania powietrza w wirującym łuku elektrycznym, opracował wówczas oryginalny typ pieca przystosowany do tej metody, urządzenie zapłonowe, zawory przepięciowe oraz prostownik iskrowy wysokiego napięcia. W następnym roku opracował nową metodę absorpcji gazów silnie rozcieńczonych oraz system wież absorpcyjnych ciągłego przepływu gazu. W zakres jego badań wchodziły również synteza cyjanowodoru z azotu i węglowodorów. Finalnym odkryciem badań, które prowadził w tym czasie, było odkrycie nowej metody zatężania kwasu azotowego. Zaraz po opatentowaniu tej metody wybudowano fabrykę w Chippis w kantonie Wallis, wykorzystującą ją w przemyśle. Już w 1910 r. wyprodukowano w niej pierwszą na świecie cysternę stężonego elektrochemicznie kwasu azotowego. W latach następnych znacznie rozbudowano te zakłady, co pozwalało im zaopatrywać w stężony kwas azotowy nie tylko Szwajcarię, ale i kraje ościenne. W 1912 r. Ignacy Mościcki został powołany na wykładowcę katedry chemii fizycznej i elektrochemii technicznej Politechniki Lwowskiej wraz z nominacją na profesora nadzwyczajnego. W latach 1915 -1917 pełnił tam funkcję dziekana wydziału chemii. W trakcie pierwszej wojny światowej uruchomił i rozbudował zakłady azotowe „Azot” pod Jaworznem. W 1916 r. założył we Lwowie Instytut Badań Naukowych i Technicznych „Metan”. Do 1922 r. opracował szereg metod badawczych oraz ulepszonej aparatury z zakresu rafinacji ropy naftowej, wiele z tych rozwiązań natychmiast znalazło zastosowanie w podkarpackich spółkach naftowych jak np. „Karpaty”, „Nafta”. W dalszej kolejności opatentował metody regeneracji olejów smarnych. Produkcję ulepszonej aparatury regeneracyjnej rozpoczął Ludwik Zieleniewski w Krakowie. Opracował wtedy również oryginalną metodę kondensacji frakcjonowanej ropy naftowej wdrożoną natychmiast w rafinerii w Jedliczu, po czym zarzuconą ze względu na szczupłe środki finansowe, a następnie szeroko zastosowaną przez przemysł rafineryjny Stanów Zjednoczonych. W 1918 opracował absorpcyjną metodę otrzymywania gazoliny z gazu ziemnego, co w znacznej mierze przyczyniło się do rozwoju gazownictwa. Opatentował następnie metodę chlorowania metanu w celu zmniejszenia jego wybuchowości, pirogenetycznego rozkładu węglowodorów oraz metodę ekstrakcji wosku ziemnego z hałd, oleju z nasion i żywicy z trotu. W 1922 został mianowany dyrektorem zakładów produkujących azotniak i karbid w Chorzowie. W szybkim czasie rozbudował te zakłady oraz zwiększył asortyment produkcji, czyniąc Polskę niezależną od importerów zagranicznych w zakresie surowców azotowych. W 1925 r. został wybrany rektorem Politechniki Lwowskiej. Po kilku miesiącach zrezygnował z pełnienia tej funkcji i objął katedrę elektrochemii technicznej Politechniki Warszawskiej. W 1926 r. na wniosek Józefa Piłsudskiego zostaje wybrany przez Zgromadzenie Narodowe prezydentem RP. Funkcje tę pełnił aż do roku 1939 r. Już jako prezydent, w 1930 r. rozpoczął budowę wielkiego kombinatu pod Tarnowem, gdzie rozpoczęto produkcję kwasu azotowego z amoniaku. Zakłady te nazwano na jego cześć „Mościcami”, a on sam zaprojektował znaczną ich część oraz niektóre maszyny. Mościcki ogłosił ponad 60 prac naukowych w językach polskim, francuskim i niemieckim, jest właścicielem ok. 40 patentów polskich i zagranicznych. W 1925 r. otrzymał doktorat honoris causa Politechniki Lwowskiej, następnie dwukrotnie Politechniki Warszawskiej, Sorbony, Dorpatu, Fryburga, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Stefana Batorego w Poznaniu. Otrzymał nominację na profesora honorowego Politechnik we Lwowie i Warszawie. Był członkiem honorowym Polskiej Akademii Umiejętności, Towarzystwa Naukowego Warszawskiego oraz Polskiego Towarzystwa Chemicznego.