BORN, Ignác

Ojciec B. był oficerem i przedsiębiorcą górniczym. Po śmierci rodziców B. wstąpił w 1757 r. do zakonu jezuitów, by móc podjąć studia. Jednakże w 1762 r. opuścił zakon i studiował prawo na Uniwersytecie w Pradze, a bezpośrednio po ukończeniu studiów odbył trzyletni kurs w Katedrze Górnictwa. Będąc urzędnikiem górniczym w Bańskiej Szczawnicy (1769/70) jeździł prywatnie i służbowo w liczne górskie rejony Słowacji, Węgier i Transylwanii. Od 1770 r. jako radca górniczy był asesorem w Najwyższym Urzędzie Menniczym i Górniczym w Pradze.
W 1772 r. B. zrezygnował z państwowej posady i osiedlił się w swych dobrach Staré Sedliště w rejonie Tachova, gdzie oddał się wyłącznie pracy naukowej. W 1771/72 r. wydawał w Pradze tygodnik recenzyjny „Prager gelehrte Nachrichten" zawierający informacje i dyskusje na temat nowych osiągnięć w naukach przyrodniczych. W latach 1772-1775 sporządził i opublikował katalogi swego obszernego zbioru minerałów i skamieniałości, który po sprzedaży trafił do British Museum w Londynie. B. zajmował się również doświadczeniami chemicznymi, np. technologią afinacji materiałów. W 1773/74 r. założył prywatne Towarzystwo Naukowe w Pradze, które przekształciło się następnie w Królewskie Czeskie Towarzystwo Naukowe.
W 1776 r. B. powołany został do Wiednia, gdzie powierzono mu zarządzanie Cesarskim Gabinetem Produktów Naturalnych; w 1779 r. mianowany został radcą dworu w Cesarskiej Izbie Mennictwa i Górnictwa w Wiedniu. W 1790 r. B. sporządził w dwóch katalogach dokumentację obszernego zbioru przyrodniczego Eleonory Raab. W latach 1783-1786 pracował w swoim laboratorium nad ekstrakcją metali przez udoskonalanie procesu amalgamowania, który B. zaprezentował podczas w 1786 r. podczas pierwszego Kongresu Europejskich Specjalistów Górnictwa w Sklenych Teplicach (Słowacja). Opracowana przez B. metoda większego uzyskiwania metali z rud została przejęta przez wiele europejskich hut metali. Z inicjatywy B. założono w 1786 r. „Societät der Bergbaukunde", do której przystąpiło 156 członków z 21 krajów Europy i państw pozaeuropejskich. To pierwsze międzynarodowe towarzystwo naukowe, które wydawało również rocznik „Bergbaukunde", istniało jedynie do 1791 r.
B. wniósł istotny wkład do nauk przyrodniczych nie tylko w Czechach. Jest m.in. twórcą teorii naukowej dotyczącej struktury geologicznej Karpat, zajmował się genezą złóż rudy, a jego badania wulkanu z czwartorzędu w Komorní Hůrce koło Františkovych Lázni już w latach 70-tych XIX w. były ważnym elementem dyskusji nad wpływem wulkanizmu na tworzenie się skorupy ziemskiej.