BĚHOUNEK, František

B. urodził się w Pradze jako syn robotnika obsługującego pogłębiarkę, który latem pracował przy budowie tam i nadbrzeży, natomiast zimą wycinał dla browarów bloki lodu z zamarzniętej Wełtawy. Po maturze B. wybrał studia matematyczne i fizyczne na Uniwersytecie Karola w Pradze, by zapoznać się z problemem nowej wówczas radioaktywności. Z polecenia swego nauczyciela Otona Kučery (Kučera) po ukończeniu studiów otrzymał stypendium rządu francuskiego na dwuletnią praktykę w Institute de Radium na Sorbonie, kierowanym przez Marię Skłodowską-Curie (Skłodowska-Curie). B. studiował tam radioaktywność surowców naturalnych oraz sztucznych radionuklidów; obronił tam również swoją pracę doktorską. Po powrocie do Czechosłowacji poświęcił się pomiarom radioaktywności atmosfery, skał oraz wody w kopalniach w Jáchymovie w Rudawach Czeskich. Jako pracownik Instytutu Radiologicznego i równocześnie komisarz Ministerstwa Robót Publicznych przygotowywał radioaktywne wody z kopalni Svornost do użytku w kąpielach leczniczych. Najbardziej wydajne źródło wody radioaktywnej, jak również jeden z nowoczesnych domów zdrojowych noszą dziś imię B.
W uznaniu prac B. w dziedzinie atmosferycznej energii elektrycznej, radioaktywności atmosfery oraz promieniowania kosmicznego został on zaproszony do wzięcia udziału w dwóch ekspedycjach lotniczych na biegun północny. Co prawda w 1926 r. na sterowcu „Norge” zabrakło dla niego miejsca, ale w 1928 r. poleciał i przeżył wypadek na tragicznie sławnej „Italii” generała Nobilego. Doświadczenie to dostarczyło mu autentycznego materiału do jego pierwszej książki dla młodzieży „Trosečníci na kře ledové“ (Rozbitkowie na lodowej krze). Spod pióra B. wyszło łącznie ok. 40 tytułów tego gatunku literackiego. W tle jego opowiadań da się zauważyć nienachalną popularyzację problemów i osiągnięć naukowych.
W 1929 r. B. habilitował się na wydziale przyrodniczym Uniwersytetu Karola w Pradze w dziadzinie radioaktywności i elektryczności atmosferycznej. Seminaria z zakresu chemii fizycznej prowadzone przez niego wspólnie z Jaroslavem Heyrovským (Heyrovský) i Rudolfem Brdičką stały się szczególnie po II wojnie światowej miejscem spotkań specjalistów z tej dziedziny. Jeszcze przed wybuchem wojny B. napisał wspólnie z Jaroslavem Heyrovským książkę „Úvod do radioaktivity“ (Wstęp do radioaktywności) a z F. Novákiem pracę „Lékařská radiologie“ (Radiologia medyczna).
W związku z badaniami prowadzonymi nad radioaktywnością B. współdziałał przy tworzeniu Państwowego Instytutu Radiologicznego, obserwatorium elektryczności atmosferycznej w Štrbskim Plesie, Oddziału Fizykalnego Instytutu Radiomedycyny (obecnie Onkologii) w Pradze-Bulovce, oddziału dozymetrii radiologicznej w Instytucie Badań Jądrowych w Řežu, jak również Wydziału Fizyki Technicznej i Jądrowej Uniwersytetu Karola w Pradze. W latach 50-tych XX w. wydał książki „Radiologische Physik” i „Künstliche Radioaktivität”. W 1954 r. B. powołany został na stanowisko profesora Wydziału Matematyczno-Fizycznego Uniwersytetu Karola, rok później przeszedł na nowo utworzony Wydział Fizyki Technicznej i Jądrowej, gdzie początkowo kierował Katedrą Chemii Jądrowej, a następnie stworzył Instytut Dozymetrii i Promieniowania Jonizującego. W ostatnich latach swej działalności naukowej B. skoncentrował się na dziedzinie dozymetrii promieniowania jonizującego oraz stworzył szkołę, która dalej rozwijała dozymetrię standaryzującą, jak również dozymetrię technologiczną i ochronę przed promieniowaniem. Był jednym z twórców pomiarów elektrycznych właściwości atmosfery oraz wykorzystania promieniowania radioaktywnego w medycynie.