PORSCHE, Ferdinand
* 3. 9. 1875, Vratislavice nad Nisou , Czechy
† 30. 1. 1951, Stuttgart, Niemcy
Konstruktor samochodów
Po ukończeniu szkoły zawodowej budowy maszyn w Libercu P., syn mistrza blacharskiego został w 1893 r. praktykantem w firmie wiedeńskiej Vereinigte Elektrizitätswerke Egger, gdzie w 1897 r. awansował na kierownika kontroli. W 1899 r. przeszedł do firmy Lohner jako konstruktor samochodów elektrycznych. Tu zbudował swój pierwszy samochód. Ten “P.-Lohner-Chaise” wykazywał jeszcze znaczne podobieństwo do dorożki: dwa siedzenia pod daszkiem, dodatkowa ławeczka i błotniki z roku 1880. Znaczące było wbudowanie silników elektrycznych w piasty przednich kół, które tym samym stały się kołami napędowymi i kierującymi. Pojazd ten został zaprezentowany w roku 1900 na wystawie światowej w Paryżu, gdzie odniósł wielki sukces. W 1906 r. P. mianowano kierownikiem rozwoju i produkcji w Austriaische Daimler-Motoren-Gesellschaft w Wiener Neustadt.
Po zbudowaniu rozmaitych samochodów elektrycznych i auta z napędem mieszanym, zainteresował się silnikiem spalinowym, gdyż zorientował się, że obie konstrukcje były zbyt ciężkie. W 1907 r. wybudowano pierwsze samochody Maya i tym samym znaleziono sposób przejścia do napędu benzynowego. Samochody P. zajęły trzy pierwsze miejsca na Rajdzie o Puchar Księcia Henryka w 1910 r.
Ponadto P. zajmował się budową silników lotniczych i ciężkich ciągników artyleryjskich. W 1912 r. powstał silnik lotniczy o mocy 90 KM chłodzony powietrzem. W 1914 r. skonstruował pociąg wojskowy, a w czasie I wojny światowej zdołał zrealizować szereg wielkich projektów wojskowych dla armii austriackiej, m.in. motoryzację nowego moździerza 30,5 cm, pierwszego ciężkiego zmotoryzowanego działa w świecie. W 1916 r. spółka Austro-Daimler-Motorengesellschaft mianowało go swoim dyrektorem naczelnym.
Po wojnie P. opracował samochód wyścigowy Austro-Daimler typu Sascha i będący jego pochodną samochód małolitrażowy. Wobec ograniczonych możliwości rozwoju w powojennej Austrii, objął w 1923 r. (jako członek zarządu) wydział techniczny w Daimler-Motorengesellschaft” w Stuttgarcie (od 1926 r. Daimler-Benz AG). Na ten okres przypada rozwój sportowych samochodów Mercedes-Benz S, SS, SSK i SSKL, na których odnoszono znaczące sukcesy sportowe.
W 1929 r. P. miał jako członek zarządu i dyrektor techniczny Steyr-Werke AG jeszcze raz nadzieję na realizowanie swoich idei w Austrii. Jednakże załamanie się banku Bodencreditanstalt i następujące potem problemy gospodarcze skłoniły go do zakończenia dotychczasowej działalności i założenia w 1930 r. w Stuttgarcie własnego biura konstrukcyjnego, które pracowało dla niemieckich fabryk samochodowych. Tu powstały samochody terenowe z 6- i 8-cylindrowymi silnikami, samochód małolitrażowy dla fabryki Zündapp, samochód małolitrażowy dla NSU oraz samochód wyścigowy Auto-Union. Do tego dochodziły silniki samochodowe i lotnicze, podwozia, zawieszenia kół, układy kierownicze, przekładnie itd. Jedną z najbardziej znanych konstrukcji było resorowanie drążka skrętnego, które znalazło zastosowanie w licznych konstrukcjach P. i mogło być użyte zarówno w pojazdach użytkowych, jak i w samochodach wyścigowych.
W Stuttgarcie P. zaczął planować tani popularny samochód Volkswagen. W 1934 r. Związek Przemysłu Samochodowego Rzeszy zawarł z umowę z biurem konstrukcyjnym P. na budowę takiego Volkswagena. W Trzeciej Rzeszy podchwycono tę myśl i powierzono P. kierownictwo techniczne w fabryce w Wolfsburgu utworzonej w 1937 r. przez Niemiecki Front Pracy. Przed przystąpieniem do tych prac P. dwukrotnie zasięgał informacji w Stanach Zjednoczonych (w roku 1936 i 1937) u Henry’ego Forda na temat produkcji masowej opartej na taśmie produkcyjnej.
W czasie II wojny światowej P. opracował dla armii niemieckiej m.in. czołg Tiger. Po dwuletnim areszcie we Francji (1945-1947) P. rozpoczął w Gmünd (Karyntia) produkcję maszyn rolniczych i konstruowanie Porsche typ 356. W roku 1949/50 firma, którą kierował, ponownie przeniosła się do Stuttgartu i rozpoczęła produkcję samochodów P. Przedsięwzięcie z nazwiskiem P. w nazwie do dzisiaj zalicza się do mniejszych, ale efektywnych producentów i sprzedawców samochodów.