VOTOČEK, Emil
* 5. 10. 1872, Hostinné, Czechy
† 11. 10. 1950, Praga, Czechy
Chemik
Jako syn praskiego kupca papierniczego V. miał kontynuować fach ojca i dlatego po ukończeniu gimnazjum studiował na Akademii Handlowej. V. interesował się jednak chemią, zwłaszcza organiczną, toteż zapisał się do Czeskiej Wyższej Szkoły Technicznej w Pradze. Po studiach spędził rok w Miluzie (Francja), gdzie poznawał chemię farb, a potem rok w Getyndze, gdzie zajął się badaniem sacharydów.
Od 1895 r. pracował w Czeskiej Wyższej Szkole Technicznej jako asystent, a od habilitacji w roku 1900 jako docent. Habilitował i wspierał go jego nauczyciel Raýman, profesor chemii organicznej na Uniwersytecie Karola i uczeń Friedricha Augusta von Kekulésa. W 1906 r. V. został profesorem nadzwyczajnym, a w roku następnym profesorem zwyczajnym doświadczalnej chemii nieorganicznej i organicznej w Wyższej Szkole Technicznej, której rektorem został wybrany w roku akademickim 1921/22. V. działał tu do zamknięcia szkoły w 1939 r.
Szerokie zainteresowania V. obejmowały chemię organiczną, nieorganiczną oraz analityczną. Obok szeregu odkryć, głównie w dziedzinie chemii sacharydów, V. jest autorem powszechnie używanego terminu „pentoza metylowa”. Przez wiele lat V. był członkiem komisji terminologicznej w zakresie chemii organicznej w International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC). Jego prace z chemii sacharydów dotyczyły ich izolacji i charakterystyki. I tak np. V. zawdzięczamy oznaczenie epimerów dla konkretnego rodzaju izomerii przestrzennej związków, a także liczne syntezy o sacharydach i ich pochodnych.
Jako nauczyciel V. opublikował szereg podręczników chemii organicznej i nieorganicznej. Dla szybszego obiegu badań naukowych V. razem z Jaroslavem Heyrovským (→Heyrovský) założył czasopismo “Collection of Czechoslovak Chemical Communications”. Sam V. mówił po francusku, polsku, serbochorwacku, włosku, hiszpańsku i niemiecku. Te nadzwyczajne uzdolnienia językowe umożliwiły mu wydanie szeregu słowników chemicznych i rozmówek czesko-francuskich. Mając również talent muzyczny V. - po ukończeniu studiów w Konserwatorium Praskim - komponował pieśni i muzykę kameralną.
Od 1972 r. dyrektor Wyższej Szkoły Chemiczno-Technicznej w Pradze nadaje Medal Votočka jako najwyższe odznaczenie za szczególne zasługi naukowe w dziedzinie chemii. W 1933 r. zgłoszono V. do nagrody Nobla z chemii, ale akurat w tym roku nagroda nie była przyznawana.