ŠKODA, Emil

Pochodzący z zamożnej rodziny Š. po ukończeniu szkoły realnej w Pilźnie i Egerze studiował najpierw dwa lata w Wyższej Szkole Technicznej w Pradze, a potem w Stuttgarcie. W 1859 r. brał udział na ochotnika w wojnie we Włoszech, wskutek czego nabawił się dolegliwości żołądkowych, które nie opuściły go już do końca życia. Studia ukończył w Wyższej Szkole Technicznej w Karlsruhe.
Pierwsze doświadczenia jako inżynier Š. zdobywał w Chemnitz, w założonej przez Richarda Hartmanna fabryce obrabiarek, później w Magdeburgu w zakładach Grusona oraz w Bremie w fabryce maszyn Wessera. Po powrocie do Pilzna pracował jako nadinżynier w fabryce maszyn hrabiego Ernsta von Wallensteina. W 1869 r. Wallenstein sprzedał mu tę fabrykę. Zakres produkcji obejmował maszyny parowe, kotły i pompy, maszyny do fabryk cukru, browarów, fabryk papieru i cegielni. Pod rządami Š. przedsiębiorstwo prężnie się rozwijało, zdobyło rynek rosyjski i otworzyło w 1876 r. filię w Kijowie. Fabryka maszyn zatrudniała wówczas 150 osób.
Poczynając od lat 70-tych XIX w. fabryka rozbudowywała się, chociaż były również niepowodzenia spowodowane złą koniunkturą: w 1871 r. nastąpiło uruchomienie nowej odlewni; 1872 r. - wyposażenie warsztatów montażowych w nowe dźwigi ruchome, a fabryki maszyn w nowe obrabiarki; 1882 r. - otwarcie nowej odlewni i kuźni; 1885 r. - uruchomienie huty stali. Rok później Š. dobudował własny dworzec “Pilzno - Zakłady Š.” i fabrykę na potrzeby kolei państwowej Wiedeń-Eger.
W latach 80-tych XIX w. Š. włączył się do przemysłu zbrojeniowego i rozpoczął produkcję pojazdów pancernych. W 1888 r. wypuścił pierwsze lawety armatnie, a w 1890 r. rozpoczął produkcję seryjną dział kalibru 47 mm, 72 mm, 120 mm i 149 mm. W owym czasie w jego przedsiębiorstwie pracowało 3000 osób i zakłady Š. uważano za największą fabrykę zbrojeniową w monarchii.
W 1897 r. ruszyła nowa stalownia produkująca żeliwo i stal martenowską. Zakłady Š. były wówczas w stanie dostarczać obok dział także opancerzenie okrętów i wieże pancerne, wyroby staliwne lane i odkuwki, jak np. dźwigary.
W 1899 r. doszło do przekształcenia zakładów w spółkę akcyjną “Zakłady Škoda SA w Pilźnie”. Š. jako przewodniczący rady nadzorczej oraz dyrektor wykonawczy zachował znaczny wpływ na przedsiębiorstwo, które około roku 1900 zatrudniało 4000 robotników i 200 urzędników. Wyroby Zakładów Š., jak np. uzbrojenie okrętów wojennych, urządzenia dla fabryk cukru i browarów, silniki parowe i gazowe, dźwigi, prasy hydrauliczne, maszyny górnicze i chłodnie szły na cały świat. Również Š. dostarczył turbiny do elektrowni na wodospadzie Niagara.
Nagła śmierć założyciela w czasie powrotu z kuracji w Bad Gastein na pewien czas zahamowała ten dynamiczny rozwój.
Podobnie jak inni patriarchalnie myślący przedsiębiorcy tamtej generacji Š. angażował się także społecznie: w 1871 r. założył kasę chorych dla robotników, a w 1893 r. towarzystwo emerytalne dla urzędników. Kiedy znajdował się u szczytu swej kariery jako przedsiębiorca został w 1899 r. mianowany przez cesarza dożywotnim członkiem domu panującego.
W 1925 r. Zakłady Š. przejęły fabrykę samochodów Laurin & →Klement w Mladá Boleslav. Przedsiębiorstwo Š. istnieje po dziś dzień w ramach koncernu VW.