STODOLA, Aurel
* 10. 5. 1859, Liptovský Mikuláš , Słowacja
† 25. 12. 1942, Zurych , Szwajcaria
Inżynier budowy maszyn
S. uczęszczał do niemieckiej szkoły realnej w Levočy i węgierskiej szkoły realnej w Koszycach, gdzie w 1876 r. zdał maturę z wyróżnieniem. Po dwóch semestrach w Wyższej Szkole Technicznej w Budapeszcie przeniósł się w roku 1880 do Zurychu, aby tam studiować budowę maszyn na Politechnice Szwajcarskiej. W 1883 r. kontynuował studia w Wyższej Szkole Technicznej w Berlinie-Charlottenburgu, a w następnym roku na Sorbonie w Paryżu.
Jeszcze w tym samym roku (1884) rozpoczął pracę jako inżynier w zakładach budowy maszyn Ruston w Pradze. W 1892 r. S. otrzymał z Politechniki w Zurychu propozycję objęcia stanowiska profesora w nowo powstałej Katedrze Budowy Maszyn i propozycję tę przyjął.
Jego praca naukowa koncentrowała się wokół teorii turbin parowych i wodnych. Obliczenia służące konstrukcji turbin oparte na teoretycznym zgłębieniu materii opublikował w 1902 r. w książce “Turbiny parowe” Najważniejsze swoje wyniki zaprezentował w tym samym roku w wykładzie na zjeździe Stowarzyszenia Niemieckich Inżynierów w Düsseldorfie.
S. badał zwłaszcza procesy przepływu pary pod różnym ciśnieniem, opracował modele teoretyczne i równania matematyczne do obliczania wirników turbiny i zajmował się problemem prędkości obrotowej wału turbiny parowej.
Książka o turbinach wodnych ukazała się w licznych wydaniach i przekładach z przeróbkami i aktualizacjami dokonywanymi przez S. Za swoje fundamentalne prace w dziedzinie turbin parowych i gazowych S. otrzymał w 1941 r. od Stowarzyszenia Inżynierów Angielskich wielki międzynarodowy złoty medal im. Jamesa Watta.
