RUPRECHT, Anton
* 14. 11. 1748, Smolník, Słowacja
† 6. 10. 1814, Wiedeń, Austria
Mineralog, Chemik
Gdy R. rozpoczynał w roku 1772 studia w Akademii Górniczej w Bańskiej Szczawnicy, miał już za sobą pięć lat doświadczeń praktycznych. Szczególniej interesował się chemią, mineralogią i górnictwem. Po ukończeniu studiów pracował od 1774 r. jako ławnik w Smolníku.
Wobec sukcesów na studiach i w pracy władze górnicze umożliwiły mu odbycie w latach 1777-1779 podróży studyjnej do Szwecji, Norwegii innych krajów europejskich. W trakcie tej podróży studiował w Uppsali u słynnego chemika Torberna Olofa Bergmana. Po powrocie został mianowany przez Izbę Menniczo-Górniczą w Wiedniu na stanowisko profesora chemii Akademii Górniczej w Bańskiej Szczawnicy jako następca Giovanniego Antonia Scopoliego. R. wykładał na przemian kopalnictwo i chemię oraz prawo górnicze i leśnictwo. Poczynając od 1780 r. prowadził też wykłady z mineraologii i chemii.
W Akademii Górniczej R. zajmował się m.in. tworzeniem zbiorów mineralogicznych, które na polecenie władz systematyzował. Sława tych zbiorów wyszła daleko poza monarchię, a R. był w stanie uzupełnić egzemplarzami ze swojej kolekcji gabinety mineralogiczne w Padwie, Mediolanie i Paryżu. W uznaniu jego zasług mianowano go w 1780 r. radcą górniczym.
Badania naukowe R. w dziedzinie chemii skupiały się przede wszystkim na wytwarzaniu metali z rud, a od 1785 r. także na amalgamacji. Pierwsze zakłady powstały według jego zamysłu w Sklenych Teplicach. W 1787 r. R. z powodzeniem zdołał zaprojektować kopalnie opali w Dubníku i Červenicy. Tak w procesie kształcenia jak i w badaniach R. kładł wielki nacisk na praktyczne ćwiczenia laboratoryjne. W 1786 r. doprowadził do zbudowania nowego laboratorium chemicznego w domu Belházyego w Bańskiej Szczawnicy. Spotykali się tu również inni znani chemicy i fizycy europejscy, jak np. Alessandro Volta. Ściśle współpracował R. także z Ignacem Bornem (→Born).
W 1792 r. został przeniesiony z tytułem radcy dworu do Izby Menniczo-Górniczej w Wiedniu. Tu zajmował się przede wszystkim sprawami administracyjnymi i prawnymi.