KUHELJ, Anton
* 11. 11. 1902, Opčine k. Triestu , Włochy
† 31. 7. 1980, Lublana, Słowenia
Elektrotechnik, inżynier budowy maszyn, konstruktor samolotów
Po ukończeniu szkoły podstawowej w rodzinnym mieście K. uczęszczał do gimnazjum w Trieście i w Kranju, gdzie w 1922 r. zdał maturę. Następnie studiował elektrotechnikę u Milana Vidmara (→Vidmar) na Wydziale Technicznym w Lublanie, ale jeszcze w czasie studiów zaczął się coraz bardziej skłaniać ku mechanice. W 1927 r. uzyskał dyplom, a w 1936 r. doktorat na podstawie pracy o stabilności rotującej płyty.
Od wczesnych lat 30tych XX w. K. nauczał w Technicznej Szkole Średniej i jako wykładowca na uniwersytecie w Lublanie. W 1938 r. został profesorem nadzwyczajnym mechaniki, a w 1946 r. profesorem zwyczajnym. Wyższa Szkoła Techniczna wybrała go w roku 1947/48 na dziekana, a w latach 1952-1954 na rektora. Ponadto był w latach 1954-1956 rektorem Uniwersytetu w Lublanie. Słoweńska Akademia Nauk mianowała go w 1949 r. swym członkiem, a w 1961 r. wybrała go na wiceprezesa. W 1972 r. K. uzyskał doktorat również na Wydziale Budowy Maszyn na podstawie dysertacji o problemach niestabilności wału obrotowego.
Jak dyrektor Instytutu Maszyn Turbinowych K. zawsze miał bliski kontakt z praktyką. Przyczynił się bardzo do rozwoju elastomechaniki płyt i panewek, do hydromechaniki turbin i do aerodynamiki. Interesował się tak statyką jak i dynamiką, przy czym bardzo wcześnie na skalę międzynarodową zajął się problemem zmęczenia materiału wskutek wibracji.
Jako planista i konstruktor współdziałał również przy wieży antenowej wysokości 242 m w Obrenovacu (Serbia) oraz przy turbinach i samolotach.
Znacznie przyczynił się do nadania budowie samolotów charakteru bardziej naukowego. W 1934 r. rozpoczął sporządzanie planów szybowców, a w 1936 r. skonstruował swój pierwszy jednoosobowy dwuskrzydłowy samolot silnikowy “Janez”. W 1937 r. skonstruował jednoosobowy dolnopłatowiec “Tonček”, a w 1940 r. dwuosobowy wojskowy samolot szkoleniowy “Alka”. Pod koniec lat 40-tych XX w. pracował także jako asystent w Instytucie Lotniczym w Zemun. W latach 1952-1955 powstał na podstawie jego planów pierwszy w Jugosławii samolot czteroosobowy “LK-1”.
